Günümüzde ticari-endüstriyel faaliyetlerin çok büyük bir bölümünde, elektrik ana enerji kaynağı olarak kullanılmaktadır. Bu bağlamda, elektrik tesisatın periyodik kontrolü, sürdürülebilir hizmet, üretim ve iş güvenliği açısından büyük önem taşımaktadır. Gelişen teknoloji ve artan ihtiyaçlar düşünüldüğünde, elektrik iç tesisatın ve tesisat bünyesinde kullanılan her türlü ekipman, bileşen ve teçhizatın kontrolü belirli bir uzmanlık seviyesi gerektirmektedir.

Elektrik tesisatının yılda en az bir kez kontrolü, 25.04.2013 tarih ve 28628 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği kapsamında zorunlu hale getirilmiştir. Moda Enerji, iş ortaklarıyla yürüttüğü çalışmalarda, elektrik tesisat kontrollerini yılda bir kez gerçekleştirdiği gibi; iş ortaklarının talebi doğrultusunda belirlenen periyotlarda, daha sık da gerçekleştirebilmektedir. Çalışmaların sonunda “Elektrik İç Tesisat Ölçüm ve İnceleme Raporu” (Elektrik Tesisat Uygunluk Belgesi) sunulmaktadır.

Kazan daireleri yangın, patlama, zararlı gazların ortaya çıkma riskinin yüksek olduğu alanlardır. Bu nedenle yürürlükteki yönetmeliklere ve ilgili standartlara uygun olarak kurulması ve çalışma ömrü süresince de uygunluğunu koruması gerekmektedir. Kazan dairesinin yürürlükteki düzenlemelere uygunluğunun kontrolü de gaz dağıtım şirketleri, belediyeler veya diğer yetkili kuruluşlar tarafından talep edilmektedir.

Kazan dairesi uygunluk kontrolleri Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik, kazan dairesi standartları ve gaz dağıtım kuruluşları şartnamelerine göre gerçekleştirilmektedir.

Sürekli olarak işletme altında olan elektrik panolarının kesintisiz enerji sağlaması ve iş güvenliği kapsamında tehlike oluşturabilecek durumları ortadan kaldırma adına periyodik olarak kontrolleri büyük önem arz etmektedir.

Elektrik kontağı olarak geçiştirilen yangın oluşumları çoğunlukla buradaki göz ardı edilen sebeplerden meydana gelmektedir. Elektrik panolarında alınacak önlemlerle doğrudan ya da dolaylı dokunmadan dolayı oluşabilecek elektrik çarpmaların, aşırı ya da düşük akım ve gerilimden dolayı meydana gelebilecek cihaz ve ekipmanlardaki sorunların önüne geçilebilmektedir. Kısacası elektriksel olarak ilgili yapının can damarlarıdır.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yayınladığı 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na dayanarak çıkarılan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’ne göre, ilgili standartlarda aksi belirtilmediği sürece, elektrik tesisatların ve elektrik panolarının periyodik kontrolleri yılda bir yapılır.  Pano ölçümlerinde çeşitli kontroller bulunmaktadır. Bunlar:

• Pano içerisinde kullanılan kablo kesitlerinin ve sigorta akım değerlerinin uygunluğu,

• Pano izolasyon testi,

• Kaçak akım koruma rölesi kontrolleri,

• Pano içerisinde bulunan bara, sigorta, şalter, kontaktör ve diğer elektrik cihazlarında termal kamera ile ısı ölçümü,
• Panonun kullanıldığı ortamda IP olarak uygunluğu kontrolü,

• Panoda topraklama ölçümü

ve bunların dışında pano kontrollerinde gözle muayene ve elektriksel ölçümleri bulunmaktadır.

Pano kontrolleri Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği, Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği, Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği ve TS EN 61439-1 standartına göre yapılmaktadır.

Katodik koruma, korunacak metali oluşturulacak bir elektrokimyasal hücrenin katodu haline getirerek metal yüzeyindeki anodik akımların giderilmesi işlemidir. Korozyon olayı bu iki reaksiyonun bir arada yürümesi ile gerçekleşir. Elektronlar anottan katoda doğru metal üzerinden akar ve katot reaksiyonu anottan gelen bu elektronları kullanarak yürür. Katodik koruma, korozyona uğrayan metalin potansiyelini değiştirerek katod gibi davranmasını sağlar.

Katodik koruma donanımlarının çalışır durumda olması sağlanır. Katodik koruma tesislerinin performansı yıllık olarak test edilmelidir. Ayrıca, besleme akım katodik koruma tesislerinin düzelticiler gibi güç kaynakları iki ayı aşmayacak aralıklarla kontrol edilir. Katodik koruma tesislerinin sürekli çalışmasının sağlanması ve koruma değerlerinin periyodik olarak kontrol edilmesi ve yılda en az iki defa koruma potansiyeli değerlerinin ölçülmesi zorunludur.

Parlayıcı ve patlayıcı özellikleri olan tehlikeli maddelerin üretildiği, bulundurulduğu veya depolandığı bina ve yapıların, yürürlükteki yasal mevzuatlar kapsamında, yıldırıma karşı donatılması gerekmektedir. Yıldırıma karşı korunma ise paratonerler ve alınacak diğer koruyucu önlemlerle sağlanabilmektedir. Paratonerlerden beklenen yararı elde edebilmek için de yılda en az 1 kere yetkili kişiler tarafından kontrol edilmesi gerekmektedir. Bu zorunluluk Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın çıkardığı İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nde ifade edilmektedir.

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’ne göre, Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği, Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği ve Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği’nde bulunan hükümler saklı kalmak koşuluyla kontroller sırasında 62305 standartı esas alınmaktadır.

Topraklama ölçümü ve kontrolü, işletme bünyesindeki topraklama tesisatının etkinliğinin belirlenmesi açısından önemlidir.

21.08.2001 tarih ve 24500 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren, Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği gereğince, topraklama ölçüm ve incelemelerinin, tüm tesislerde yıllık periyodik olarak tekrarlanması zorunlu hale getirilmiştir.

Ayrıca, 25.04.2013 tarih ve 28628 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren, İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nin EK-III Tablo 3 bölümünde topraklama ölçüm ve incelemelerinin 1 yıllık periyotlar ile tekrarlanması zorunlu hale getirilmiştir.

17.07.2013 tarih ve 28710 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik kapsamında, topraklama ölçümlerinin 21.08.2001 tarih ve 24500 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği hükümleri dikkate alınarak gerçekleştirilmesi ve kayıtlarının tutulması gerekmektedir. (Ek-1 İşyeri Bina Ve Eklentilerinde Uygulanacak Asgari Sağlık ve Güvenlik Şartları)